भाले पशुको वीर्यलाई प्रशोधन गरी त्यही वीर्य दशहजार बर्षसम्म जीवित
रहने पुष्टि गरेपछि पछिल्लो समयमा नश्ल सुधारको यहि वीर्य प्रयोजनले
कृषकलाई निकै फाईदा भएको छ । लिक्विड नाइट्रोजन कन्टेनर ९विशेष उपकरण० मा
राखिएको भाले पशुको वीर्य कृत्रिम गर्भाधान मार्फत पोथी पशुमा प्रत्यायोजन
गरी गाई भैंसीदेखी पछिल्लो समयमा बाख्रामा समेत कृत्रिम गर्भाधान गर्न
थालिएको छ ।
जिल्ला पशु सेवा कार्यालय पर्वतले दिएको जानकारी अनुसार विशेष उपकरणमा
राखिएको भाले पशुको वीर्यको आयु दशहजार बर्ष रहेको छ । प्राय एक एक
महिनामा तरल नाइट्रोजन थप्दै वीर्यलाई जीवित राख्ने र यसले वीर्यलाई अति
सुसुप्त (dorment) अवस्थामा बचाई राख्दा दशहजार बर्षसम्मको आयु हुन पुगेको
जिल्ला पशुसेवा कार्यालय पर्वतका कार्यालय प्रमुख डा। दीर्घनाथ ढुङ्गानाले
मेरोजिल्लाडटकमलाई बताए । उनले भने ‘यसरी संरक्षित गरेर राखिएको वीर्यको
आयु दशहजार बर्षसम्म जीवित रहन्छ ।’
यसरी संरक्षित साँढे, राँगो, ब्रोइलर बोकाको वीर्य जिल्ला पशु सेवा
कार्यालय पर्वतले उपलब्ध गराएको ढुङ्गानाले मेरोजिल्लालाई भने । डा।
ढुङ्गगानाका अनुसार नेपाल कै पहिलो पटक व्यावसायिक कृषकका बाख्रामा उन्नत
जातको बोकाको वीर्य मार्फत कृत्रिम गर्भाधान सेवा सञ्चालन गरिएको छ । यसरी
उपकरणमा राखिएको एउटा भाले पशुको वीर्यले अनुमानित ४५ हजार पोथी पशुमा
वीर्य प्रत्यायोजन गर्न सकिन्छ । तर एउटा पोथी पशुको लागि भाले पशु पाल्दा
जम्मा तीनसय पशुका लागि मात्र हुने पशुसेवा कार्यालयले जनाएको छ । कृत्रिम
गर्भाधान गराउँदा पोथी पशुमा भएको रोगको समस्यालाई पशु चिकित्सकहरुले थाहा
पाउने हुँदा कृत्रिम गर्भाधान उपयोगी भएको र खर्चिलो